طی یکهفته گذشته اخبار متفاوتی از خبر خوش احمدی نژاد پیرامون دستاوردهای تازه علمی کشورمان ازطریق رسانه ها منتشر ومنعکس گردیده است .
انتشار این خبر علامت سوالهای گوناگونی در ذهن پیگیری کنندگان مسایل ایران وخاورمیانه بوجود آورده است بطوریکه برخی این اخبار را مربوط به دستاوردهای هسته ای ایران به استناد کلام رئیس جمهور و دست یابی ایران به اورانیوم با خالصی 20درصد عنوان میکنند که پرونده روی میز مذاکرات گذشته کشورمان با 5+1بوده است .
خبرنگار البرز گزارش میدهد: ازسوی دیگر برخی اخبار از دستاوردهای محققان کشورمان در حوزه هوافضا سخن به میان میآورند قالب این اخبار به سخنان سخنگوی دولت و سخنان روزگذشته وزیر دفاع اتکا دارند.
دستاورد هوافضای ایران با ارسال موفقیت آمیز امید به فضا در سال گذشته مورد توجه دانشمندان ومحققان جهان قرار گرفته است،از این رو 4پروزه هوافضای ایران که فردا از آن رونمایی خواهد شد در صدر اخبار حوزه ایران در چند روز گذشته قرار داشته وپس از ارسال سه ماهواره و یک موتور ماهواره بر که بصورت همزمان مورد بهره برداری قرار خواهند گرفت این توجه را بیش از پیش به ایران معطوف خواهد کرد.
آنچه بناست فردا مورد بهره برداری قرار گیردشامل ماهواره طلوع ، مصباح 2 و نويد و موتور ماهواره بر سيمرغ است تا برگ ديگري بر افتخارات علمي کشور افزوده شود.
نکته حائز اهمیت ماهواره ها و موتور ماهواره بری که فردا مورد بهره برداری قرارخواهد گرفت ایرانی بودن کامل آن است .
درحالیکه خبرهای بدست آمده توسط خبرنگار البرز حکایت از مطالب بالا دارد اما ایرنا دقایقی قبل به نقل ز وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات از قرار گرفتن نام ماهواره "یامهدی" بجای نوید خبر میدهد.
کسب اطلاع خبرنگار البرزدربیان توانمندیهای این ماهواره ها حکایت از آن دارد که ، ماهواره مصباح ‪ ۲‬به همت متخصصان پژوهشگاه تحقيقات فضايي ساخته شده كه مدل مهندسي آن روز چهارشنبه رونمايي مي‌شود. ضمن آنكه مدل پروازي آن نيز در دست ساخت است.
ماهواره مصباح ‪ ۲‬يك ماهواره مخابراتي مدار پايين است كه براي كاربردهاي ارتباطي و ذخيره، ارسال و دريافت پيام مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين ماهواره نه به صورت ‪ ۲۴‬ساعته بلكه به صورت محدود در حوزه مخابراتي ماموريتهاي خود را اجرا مي‌كند.
* تولد ماهواره
نخستين بار اتحاد جماهير شوروي سابق در سال ‪ ۱۹۵۷‬با پرتاب ماهواره اسپوتنيك يك به مدار زمين، راه را براي ورود انسان به فضاي ماوراي جو هموار كرد.
پس از آن نيز آمريكا، فرانسه، ژاپن، چين، انگليس، هند، اسرائيل و اوكراين نيز به باشگاه ماهواره داران پيوستند.
درحال حاضر بزرگترين ماهواره مصنوعي كه به دور زمين مي‌چرخد ايستگاه بين المللي فضايي است.
*انواع ماهواره‌ها و كاربرد آنها
ماهواره‌هاي مختلف، قابليت‌ها و كاربردهاي متفاوتي دارند. برخي از آنها خدماتي هستند، بعضي از آنها تحقيقاتي- پژوهشي‌اند و گروهي نيز با اهداف سياسي و نظامي طراحي شده اند.
- ماهواره‌هاي مخابراتي، مكالمات تلفني بين قاره‌ها و نقاط دور افتاده را ممكن ساخته اند. گروهي از ماهواره‌ها نقش فرستنده‌هاي تلويزيوني را به عهده دارند و اخبار و اطلاعات سراسر جهان را در هر لحظه مبادله مي‌كنند.
شبكه اينترنت نيز با بهره مندي از خدمات ماهواره‌ها بهبود يافته است.
- ماهواره‌هاي هواشناسي اطلاعات مربوط به آب و هواي سراسر جهان را ارائه مي دهند.
- ماهواره‌هاي نقشه برداري از زمين تصاوير هوايي جامعي تهيه مي‌كنند.
ماهواره‌هاي راهبري و جهت يابي كمك مي‌كنند تا كشتي‌ها و هواپيماها در مسير درست قرار گيرند. اين ماهواره‌ها براي مكان يابي افراد گم شده يا حادثه ديده نيز كاربرد دارند و حتي مي‌توانند براي حل مشكل ترافيك در شهرها و انتخاب مسيرها ي كوتاه تر و خلوت تر به راننده‌ها كمك كنند.
براي بررسي جو زمين، ميدان‌هاي الكتريكي و مغناطيسي اطراف زمين و تحقيقات پزشكي خارج از جو نيز مي‌توان از ماهواره‌ها بهره مند شد.
- ماهواره‌هاي نظامي اهداف امنيتي و سياسي خاصي را دنبال مي‌كنند. بسياري از كشورها با استفاده از اطلاعات اين گونه ماهواره‌ها از تحركات نظامي كشورهاي ديگر آگاه مي‌شوند و خود را براي مقابله با تهديدها آماده مي كنند.
* جايگاه ايران در صنعت فضايي جهان
نخستين ماهواره متعلق به ايران سينا يك نام دارد كه تحت سفارش وزارت علوم تحقيقات و فناوري با مشاركت شركت‌هاي روسي ساخته و پرتاب شد.
اين ماهواره در پنجم آبان ماه ‪ ۱۳۸۴‬با يك ماهواره بر روسي و شش ميني ماهواره خارجي ديگر به مدار مورد نظر پرتاب شد.
اين ماهواره كاربرد مطالعاتي دارد و براي كاربردهايي مانند نقشه برداري، هواشناسي و كشاورزي و مواردي ديگر استفاده مي‌شود.
با پرتاب سينا يك، ايران بعنوان چهل و سومين كشور جهان به باشگاه ماهواره داران پيوست.
هم اكنون سه نقطه مداري بين‌المللي ‪ ۳۴ ،۲۶‬و‪۴۷‬درجه شرقي در اتحاديه بين المللي مخابرات (‪ )ITU‬به نام ايران ثبت شده است. براساس برنامه چهارم توسعه ايران هرسال يك ماهواره به فضا پرتاب خواهد كرد.
- پروژه‌هاي ماهواره‌اي ايران
ماهواره مصباح اولين پروژه ايران براي ساخت ماهواره پس از انقلاب است. اين پروژه پس از توقفي ‪۱۸‬ساله در برنامه فضايي ايران كه در سال ‪ ۱۳۵۶‬با ماهواره زهره آغاز و پس از انقلاب متوقف شده بود، در سال ‪ ۱۳۷۵‬توسط سازمان پژوهش‌هاي علمي و صنعتي ايران (وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فن آوري ) آغاز شد. وزارت ارتباطات و يك شركت ايتاليايي در سال ‪ ۱۳۷۷‬در اين پروژه مشاركت كردند.
ماموريت ماهواره مصباح فعاليت‌هاي علمي، تحقيقاتي و آموزشي اعلام شد.
شناسايي منابع آبي، خاكي، معدني، هواشناسي، كنترل شبكه‌هاي آب، برق، نفت و گاز و كمك رساني در حوادث غيرمترقبه از جمله اهداف ساخت و پرتاپ ماهواره مصباح است.
ماهواره مصباح نهايتا در ‪۱۲‬مرداد ‪۱۳۸۴‬طي مراسمي با حضوروزير ارتباطات وقت رونمايي شد.
اما ماهواره مصباح نيز همانند ماهواره زهره هنوز به فضا پرتاب نشده و سرنوشت مبهمي دارد و با آنكه ده سال از طراحي و ساخت مدل زميني آن مي گذرد، هنوز مشخص نيست كه چه زماني به فضا پرتاپ مي‌شود. هزينه راه اندازي ماهواره مصباح ‪۱۰‬ميليارد تومان اعلام شده است.
شريك ايتاليايي اين پروژه پس از ساخت آن اعلام كرد: سكوي پرتاب اين ماهواره را ندارد، از اين رو ايران براي پرتاب آن به روسيه و سپس هند روي آورد كه اين دو كشور نيز با بهانه جويي‌هايي ، از پرتاب آن سرباز زدند.
* اميد نخستين ماهواره كاملا بومي ايراني
عدم موفقيت ماهواره‌هايي كه ايران پيش از اين باهمكاري شركاي خارجي ساخته بود، محققان و دانشمندان كشور را بر آن داشت تا اين بار خود دست به كار شده و ماهواره بومي بسازند.
پژوهشگران غيرتمند ايراني پس از سالها تحقيق و بررسي موفق شدند، اميد را همزمان با جشن سي امين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي به فضا پرتاب كنند.
محققان كشور براي چنين رويداد علمي بزرگي به دانش فني ساخت ماهواره، موشك ماهواره بر و سكوي پرتاب ماهواره دست يافتند و دربرابر بهت همگان و تهديد تحريم‌ها اين بار پرچم ايران را در فضاي ماوراي جو به اهتزاز درآورند.
اين دستاورد بزرگ تحقيقاتي ايران را به جايگاه هفتم كشورهاي داراي فناوري سكوي پرتاب و جايگاه هشتم كشورهاي صاحب پرتاب گر ماهواره ارتقا داد.
ماهواره مصباح 2 به همت متخصصان پژوهشگاه تحقيقات فضايي ساخته شده است که در روز ملي فضا مدل مهندسي آن رونمايي مي شود. ضمن آنکه مدل پروازي آن نيز در دست ساخت است. اين ماهواره يک ماهواره مخابراتي مدار پايين است که براي کاربردهاي ارتباطي و ذخيره، ارسال و دريافت پيام مورد استفاده قرار مي گيرد. اين ماهواره به صورت محدود در حوزه مخابراتي ماموريت هاي خود را اجرايي مي کند.
پيش از اين اعلام شده بود که ماهواره «يا مهدي» به عنوان ماهواره دانشجويي رونمايي مي شود ولي سردار سرتيپ پاسدار احمد وحيدي وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح اعلام کرد که ماهواره «نويد» دانشگاه علم و صنعت در روز ملي فضا (14 بهمن) رونمايي مي شود.
موتور ماهواره بر سيمرغ از ديگر دستاوردهاي پژوهشگران کشور است که همزمان با روز ملي فضا با حضور رئيس جمهور و وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات رونمايي خواهد شد. با دستيابي به اين فناوري از اين پس کارخانجات ساخت موتور ماهواره برها قادر خواهند بود که موتورهاي مورد نياز حامل ماهواره را توليد کنند. اين قابليت، مرحله نويني براي طراحي‌ ماهواره‌ برهاي آينده است.
«اسپوتنيک1» نخستين ماهواره بر دنيا محسوب مي شود که در سال 1957 توسط روسيه به فضا فرستاده شد و يک سال پس از آن آمريکا «اکسپلورر1» را در پاسخ به رقيب خود به فضا فرستاد. فرانسه در سال 1965، ژاپن و چين در سال 1970، انگليس در سال 1971 و هند در سال 1980 پروژه هاي فضايي خود را کليد زدند و بعد از آن هيچ کشوري موفق به کسب فناوري بومي فضايي نشد تا اينکه 18 سال بعد، ايران به عنوان آخرين کشور داراي فناوري بومي فضايي موفق شد سفير اميد را وارد مدار کند.
سوخت مخصوص ماهواره برها در مصارف نظامي و براي ساخت سلاح هاي سنگين نيز کاربرد دارد، به همين دليل هيچ کشوري حاضر نيست سوخت ماهواره برهاي فضايي را به يکديگر بفروشد با اين حال ايران توانست علاوه بر ساخت بومي قطعات موتور، بدنه و سامانه راداري الکترونيک «سفير اميد» ، سوخت آن را نيز توليد کند.